Yabancıların Türkiye’de konut alıp gayrimenkul yatırımı yapmaları emlak sektöründe fiyatlara ne kadar etki yapıyor? Bu tartışmalar sürüp giderken “Yabancılar Türkiye’den ne kadar konut aldı” ve “Yabancılar İstanbul’da en çok nerelerde konut aldılar” sorularının yanıtları merak ediliyor.
Ev ve kira fiyatlarının hızla artmasında yabancıların rolü tartışılıyor. Konut satışlarında yabancıların payı ise son yıllarda hızla artıyor.
TÜRKİYE’DEN EN ÇOK HANGİ ÜLKE VATANDAŞLARI KONUT ALIYOR?
Yabancılar ne kadar konut satın aldı sorusunun yanıtını ararken verilere bakmakta fayda var. Örneğin 2022’nin ilk yarısında satılan her bin konuttan 49’unu yabancılar aldı. Bu oran Antalya ve İstanbul’da ise çok daha yüksek. Ocak-Haziran aylarında Antalya’da satılan her bin konutun 257’sini; İstanbul’da ise 111’ini yabancılar aldı. Yabancılar 9,5 yılda Türkiye’de 314 bin 310 konut satın aldı. Buna göre 2013-2022 yılları arasında satılan her bin konutun 25’ini yabancılar aldı.
Türkiye’den en çok konut satın alan ülke vatandaşları ise Irak, İran, Rusya ve Suudi Arabistan. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri yabancıların satın aldığı konut sayısının son yıllarda nasıl katlanarak arttığını ortaya koyuyor.
YABANCILARA KONUT SATIŞ ORANLARI RAKAMLARA DA YANSIDI
2013 yılında yabancı ülke vatandaşları Türkiye’de bir yıl boyunca sadece 12 bin 181 konut alırken bu sayı 2014’te ciddi bir artış göstererek 18 bin 959’a yükseldi. 2015, 20 bin barajının aşıldığı yıl olurken yabancılar 22 bin 830 konut satın aldı. 2016’da 18 bin 189 konutu yabancılar alırken 2017’de bu sayı 22 bin 234 oldu.
Yabancılar 2018’de 39 bin 663 konut alırken bu sayı 2019’da 45 bin 483 oldu. Covid-19 salgınının patlak verdiği 2020’de bu sayı 40 bin 812’ye gerilerken 2021’de tam 58 bin 576 konutu yabancılar satın aldı. 2022 yılının ilk 6 ayında ise bu sayı 35 bin 383 oldu.
YABANCILARIN TOPLAM SATIŞ İÇİNDEKİ PAYI NE KADAR?
2013-2022 yıllarını kapsayan 9,5 yılda yabancılar toplam 314 bin 310 konut satın aldı. Aynı dönemde Türkiye’de satılan toplam konut sayısı ise 12 milyon 804 bin oldu. Buna göre bu dönemde satılan her bin konutun 25’ini yabancılar aldı.
Yıl yıl orantısal olarak baktığımızda ise yabancıların aldığı konut sayısı oranının toplam konut satışı içindeki payının arttığı görülüyor. 2013’te satılan her bin konutun 11’ini yabancılar alırken bu oran sonraki yıllarda sırasıyla 16, 18 ve 14 oldu. 2017 yılında satılan bin konuttan 16’sını yabancılar alırken bu sayı 2018’de 29’a, 2019’da 34’e; 2021’de 39 ve 2022’inin ilk yarısında 49’a yükseldi.
YABANCILARIN GÖZDESİ İSTANBUL VE ANTALYA
Kolayca tahmin edebilirsiniz. Yabancıların konut satın aldıkları şehirlerde sürpriz yok. İstanbul açık ara zirvede; ikinci sırada ise Antalya var. 2013-2022 dönemini kapsayan 9,5 yılda yabancılar İstanbul’da 125 bin 179 konut satın aldı. Bu sayı Antalya’da ise 74 bin 65 oldu. Yabancılar Ankara’da ise 15 bin 435 konut satın aldı.
9,5 yılda yabancıların satın aldığı konutların yüzde 40’ı İstanbul’da yer alırken yüzde 24’ü ise Antalya’da bulunuyor. Ankara’nın oranı ise yüzde 5.
Yabancıların en çok tercih ettiği diğer şehirler ise Muğla, İzmir, Mersin, Aydın ve özellikle Sapanca bölgesi ile Sakarya. Son 10 yılda Antalya’da satılan 100 konutun 12’sini; İstanbul’da 5’ini yabancılar aldı.
ANTALYA VE İSTANBUL’DA YABANCI PAYI ÇOK ÇARPICI
Antalya ve İstanbul’da satılan konutlarda ise yabancıların payı oldukça çarpıcı. Buna göre 2013-2022 dönemini kapsayan 9,5 yılda Antalya’da satılan 100 konutun 12’sini; İstanbul’da 5’ini yabancılar aldı. Bu oran 2022’nin ilk yarısında ise çok daha yüksek. Ocak-Haziran döneminde Antalya’da satılan 100 konuttan 26’ını; İstanbul’da 11’ini yabancılar aldı. Bu, Antalya’da 2022’de satılan 4 konuttan birisini yabancıların aldığı anlamına geliyor.
EN ÇOK KONUT ALAN YABANCILAR: IRAK, İRAN, RUSYA VE SUUDİ ARABİSTAN
2015 yılının başından 2022’in ilk yarısını kapsayan 7,5 yıllık dönemde Türkiye’de en çok konut satın alan yabancılar Irak vatandaşları. Iraklılar bu dönemde 46 bin 230 konut satın aldı. İkinci sıradaki İranlılar 33 bin 404, Ruslar ise 24 bin 87 konut satın aldı.
Bu dönemde yabancıların satın aldığı konutların yüzde 16’sına Irak, yüzde 12’sine İran ve yüzde 9’una Rusya vatandaşları sahip oldu.
TÜİK en çok konut alan yabancı ülke listesini açıkladığından Suudi Arabistan’ın 2021 ve 2022 bilgileri TÜİK veri setinde yer almıyor. 2021 ve 2022 verileri dahil olmadan Suudi Arabistan vatandaşları 2015-2020 yılları arasında 13 bin 540 konut satın aldı.
2015-2022 döneminde Kuveytliler 13 bin 495, Afganistan vatandaşları ise 13 bin 106 ve Alman vatandaşları 10 bin 981 konut aldı.
İSTANBUL’DA EV SAHİBİ OLAN YABANCILARIN GÖZDE 10 İLÇESİ
İstanbul’daki gayrimenkul edinimlerinde yabancılar tarafından adet bazında en çok tercih edilen 10 ilçe şöyle sıralanıyor:
- Esenyurt
- Beylikdüzü
- Başakşehir
- Bağcılar
- Avcılar
- Büyükçekmece
- Zeytinburnu
- Küçükçekmece
- Kağıthane
- Sarıyer
